Nieuwe lichtlijnen, nieuwe energie. U zet de groep om en… tik, de automaat valt uit. Niet omdat de installatie te zwaar is uitgevoerd, maar door een korte stroompuls op het moment van inschakelen. Die puls heet inrush current (inschakelstroom). In deze blog leggen we in heldere taal uit wat er gebeurt, waarom het bij LED lijnverlichting nadrukkelijk speelt en hoe u met een paar doordachte keuzes zorgt dat uw installatie elke dag rustig opstart.
Zo ontstaat de inschakelpiek
In elke LED-driver zitten onderdelen (vooral ingangscondensatoren) die zich bij het inschakelen in één keer willen opladen. Dat levert een korte, hoge stroompiek op, meetbaar in milliseconden, die veel groter kan zijn dan de normale bedrijfsstroom. Beveiligingen zoals automaten, relais of contactoren reageren op zo’n puls en kunnen afschakelen, ook al klopt het totaalvermogen op papier.
Kort samengevat: LED is zuinig tijdens gebruik, maar het allereerste moment kan fel zijn en kan in sommige gevallen voor problemen zorgen.
Waarom zijn LED lichtlijnen extra gevoelig hiervoor?
Een lichtlijn bestaat uit veel armaturen (en dus veel drivers) die vaak gelijktijdig spanning krijgen via een hoofdschakelaar, tijdschema of sensor. Al die kleine piekjes stapelen zich op tot één stevige puls. Daarbij spelen nog drie zaken mee:
- Moderne drivers gebruiken grotere condensatoren voor stabiliteit en levensduur: Goed, maar pittig bij inschakelen.
- Hard schakelen (direct 230 V aanbieden) vergroot de piek; zacht inschakelen (ramp-up) tempert het.
Het gevolg: Een installatie die “op papier” klopt, kan bij het inschakelen kritisch reageren.
Herkenbare signalen
- Groepen die trippen bij opstart.
- Warme automaten of klemmen na veel schakelmomenten.
- Relais/contactoren die sneller slijten of vastplakken.
- Aanwezigheidssensoren die onbetrouwbaar schakelen of vroegtijdig uitvallen.
Belangrijk om te onthouden: dit is zelden “te veel watt”, maar een gebeurtenis in enkele milliseconden.
Snelle scan: Staat u op rood, oranje of groen?
- Groen: datasheet vermeldt inrush-piek én -duur, er is een soft-start, en u krijgt een max-aantal armaturen per automaat mee.
- Oranje: wel piek, maar geen duur; geen advies per automaat; sturing is onbekend.
- Rood: geen inrush-gegevens, geen sturingsadvies, “komt goed” zonder onderbouwing.
Vijf ontwerpkeuzes die rust brengen
- Drivers selecteren op inrush (piek én duur).
Niet alleen de hoogte telt; een korte puls is veel beter te hanteren dan een lange.
- Niet alles tegelijk inschakelen.
Laat lichtlijnen of zones sequentieel opkomen (enkele honderdsten van een seconde). Vaak kan dit in de besturing.
- Schakelmateriaal dat LED-lasten aankan.
Kies relais/contactoren met hoge inrush-capaciteit of solid-state uitgangen; vermijd “huis-tuin-en-keuken” contactjes.
- Netvriendelijke sturing.
Met DALI-2/DT8 is een ramp-up eenvoudig te realiseren. Fase-afsnijdingsdimming als hoofdregeling maakt zelden iets beter.
- Automaatcurve en selectiviteit afstemmen.
Soms past een C-curve beter bij de puls. Beslis dit samen met uw installateur, selectiviteit en veiligheid gaan voor.
Dimmen en sensoren: Een vaak vergeten detail
Het dimniveau beïnvloedt de inschakelpiek vrijwel niet: De puls komt vóór de dimstand actief is. Belangrijker zijn de sensoren. Veel aanwezigheidsmelders hebben te lichte relais; de piek brandt contacten in en veroorzaakt vroegtijdige uitval. Kies daarom sensoren die expliciet LED-geschikt zijn (met inrush-rating), of laat de sensor alleen sturen en schakel de werkelijke last via een geschikte contactor.
De drie vaktermen die samen het verschil maken
Beoordeel drivers nooit op één getal. Het gaat om de combinatie van:
- Inrush – bepaalt groepsindeling, sensoren en schakelmateriaal.
- PF (Power Factor) – geeft aan hoe netjes de driver stroom opneemt; bepaalt ruimte op groepen.
- THD – zegt iets over netrust en storingsgevoeligheid van de installatie.
Drivers met lage inrush, hoge PF en lage THD zorgen voor een voorspelbare oplevering én makkelijke uitbreidingen later.
De juiste vragen aan uw leverancier
- Wat zijn piek (A) en duur (µs/ms) van de inrush per armatuur/driver?
- Hoeveel armaturen per automaat (B-/C-16A) adviseert u, inclusief marge?
- Is er soft-start aanwezig?
- Welke sensoren/relais zijn geschikt voor deze LED-last?
- Kan de sturing sequentieel inschakelen of met ramp-up werken?
Heldere antwoorden op deze vragen haalt 90% van de risico’s al weg, nog vóór u monteert.
Een praktijkvoorbeeld:
In een logistieke hal stonden drie lange lichtlijnen op twee groepen. De documentatie zag er keurig uit, maar bij elke inschakeling vielen automaten weg.
De oplossing was praktisch: De besturing kreeg 200 ms vertraging tussen zones, sensoren werden vervangen door LED-geschikte types en een deel van de drivers door varianten met kortere pulsduur. Sindsdien start de installatie stil en betrouwbaar, en is er zelfs marge voor een volgende bouwfase.
Conclusie – hoe D-Lighted u een rustige start garandeert
Inschakelstroom duurt maar een fractie, maar bepaalt het verschil tussen soepel inschakelen en dagelijks gedoe. Daarom kijken wij verder dan lichtopbrengst alleen. D-Lighted ontwerpt en levert LED lijnverlichting die óók netvriendelijk is: Lage inrush, hoge powerfactor en lage THD zijn onze standaard.
Wat u concreet van ons krijgt:
- Sturing met ramp-up en sequentieel inschakelen,
- En LED-geschikte sensoren/contactoren die de piek moeiteloos aan kunnen.
Het resultaat: Lichtlijnen die er niet alleen strak uitzien, maar elke dag rustig en betrouwbaar opstarten. Wilt u weten hoe dit in uw hal, magazijn of kantoor uitpakt? Neem gerust contact op, we denken met u mee en maken een plan dat zonder verrassingen werkt.